Aan het college van burgemeester en wethouders
Startpunt Amsterdam Nieuw-West
T.a.v. projectgroep Osdorpplein
Osdorpplein 520
1068 TA Amsterdam
Amsterdam, 20 november 2022
betreft: inspraak op de concept investeringsnota en het concept stedenbouwkundig plan voor fase 2 van de vernieuwing van het Osdorpplein
Geacht bestuur,
Eén van de stedenbouwkundige en landschappelijke iconen van Amsterdam is de Sloterplas. De plas vormt samen met haar oevers het hart van het wederopbouwgebied de Westelijke Tuinsteden. De Sloterplas heeft voor Amsterdam een grote stedenbouwkundige, ruimtelijke en cultuurhistorische betekenis. Vanwege de unieke waarden van het gebied heeft het Rijk de Sloterplas en een aantal wijken van de Westelijke Tuinsteden enkele jaren geleden aangewezen tot toonaangevend wederopbouwgebied. Het uitgangspunt voor deze gebieden is het behoud van de aanwezige cultuurhistorische waarden. Dit voornemen is vastgelegd in een convenant tussen de gemeente en de minister.
Voor de beleving van de Sloterplas als stedenbouwkundig hart zijn de zichtlijnen naar de plas van essentieel belang, niet alleen vanaf de oevers en op diverse punten vanuit het park op het water, maar ook vanaf de omringende wegen. Zo biedt het doorzicht vanaf de Cornelis Lelylaan een prachtig zicht op de plas en Torenwijk aan de overzijde daarvan; vanaf Meer en Vaart is de plas, heel spectaculair, in zijn volle lengte te overzien. Belangrijk is dus dat deze oevers open en tenminste onbebouwd blijven.
In 2017 heeft stadsdeel Nieuw-West reeds de Noordoever van de Sloterplas aangewezen tot beschermd gezicht. Belangrijke onderdelen van dit beschermd stadsgezicht zijn het Westelijk Bastion (ook wel 'zeskantjes'), de jachthaven (met bijbehorende bastions en groen), de promenade, het straatprofiel met beplanting van de Noordzijde, het (stippen)terras van café Oostoever, de rotonde, de bruggen en het wilgenlaantje. Heemschut is altijd tegen deze slechts gedeeltelijke aanwijzing geweest. Wij zijn heel duidelijk van mening dat de volledige plas met zijn oevers een stedenbouwkundige en cultuurhistorische eenheid is. Het is dus onjuist om slechts een gedeelte te beschermen. Om de plas als groenblauw hart van Nieuw-West te kunnen bewaren is het noodzakelijk om ook de oevers aan de oostkant, zuidkant en westkant en de plas zelf aan te wijzen tot beschermd gezicht. Wij zijn dan ook erg blij met uw voornemen – zoals door ons ook verzocht - om nu de volledige plas te beschermen. Wij verzoeken u om de aanwijzingsprocedure op de korte termijn af te ronden.
Wij wijzen echter de voorgestelde bouw van de Meervaart in de plas af. Uiteraard zien ook wij dat de gemeente door verschillende varianten te onderzoeken een poging heeft gedaan om met een voorstel te komen dat de Sloterplas respecteert. De gemeentelijke voorkeursvariant aan de zuidkant van de plas heeft echter nog steeds een gigantische impact op het gebied. Om een goed en modern theater te realiseren is immers een fors volume nodig. Dit volume tast – dat laten de schetsen al zien - hoe dan ook de beleving van de Sloterplas en haar groene oevers aan. Daar komt nog bij dat de ontsluiting van het theater – bijvoorbeeld voor de aanlevering van decors – goed geregeld moet worden. Al met al ontstaat zo een forse en volstrekt onnodige aantasting van dit culturele erfgoed. Wij wijzen iedere variant in de plas dan ook af en verzoeken u om in te zetten op renovatie van de bestaande Meervaart – in haar huidige vorm nog geen dertig jaar oud – of sloop-nieuwbouw op de huidige locatie of een minder gevoelige plek elders in Nieuw-West. Financieel biedt een iets minder ambitieus plan ook duidelijk voordelen voor de gemeente in tijden van enorme tekorten. Het is beter om de bestaande stad goed te onderhouden en waar nodig zorgvuldig te vernieuwen dan om in te zetten op grote en prestigieuze nieuwe projecten.
Indien gewenst geven wij graag een nadere toelichting op deze brief.
Namens de commissie Amsterdam van Heemschut,
met vriendelijke groeten,
Norman Vervat (voorzitter) en Paul Meijer (secretaris)